Projekt powstał jako forma promocji, popularyzacji oraz dokumentacji dziedzictwa kulturowego Śląska, a zwłaszcza gwary oraz zwyczajów żywieniowych.
gwary, języka śląskiego
Słowo | Definicja |
---|---|
Obendlować | obszywać materiał, żeby się nie strzępił |
Oberhynda | narzutka |
Oberiba | kalarepa |
Oberlicht | okienko nad drzwiami; świetlik w portalu drzwi. Często zostawiano tam klucz do chałpy. |
Oblecze | ubranie |
Oblykać | ubierać |
Obsztelować | zamówić |
Odkludzać | odprowadzać |
Odkludzić | odprowadzić |
Ofyrflać | obrzydzic |
Ojla | sowa |
Olmaryjo | zamykana wnęka w ścianie do przechowywania kompotów i przetworów |
Oma | babcia; czasami w przenośni omami nazywa się pokolenie starszych kobiet |
Omama | babcia |
Omyjglich | zawołanie: To jest niemożliwe! |
Oplerka | parówka |
Ordnung | porządek |
Ordnung | porządek, dyscyplina |
Oszczachlina | mżawka, kiepska pogoda |
Oszczódka | miękka część w kromce chleba, środek kromki okalany skórką |
Oszczynny | niemiły, nieładny, brzydki np. w odniesieniu do pogody |
Otata | dziadek |
Ożarty | pijany |
Ożrać sie | upić się |
Ołtorzyk | święty kąt w izbie |
Pachoł | starszy chłopak, młodzieniec |
Palec łodbiyro | do palca wdało się zakażenie i zbiera się ropa |
Palma | wieniec pogrzebowy |
Paniczka | dama |
Panoczek | żartobliwe określenie mężczyzny z "wyższych sfer" lub takiego, który przeprowadził się ze wsi do miasta |
Papinki | lekkostrawne potrawy o konsystencji kleiku |
Papiórzanno | papierowa |
Papiyrówki | papierówki; odmiana jabłoni, owocująca w połowie lipca |
Paplaty | pucułowaty |
Papyndekel | karton |
Parfiny | perfumy |
Parówki | kluski na parze |
Paryzol | parasol |
Pecka | pestka |
Pecynek | bochenek chleba |
Pedzieć | powiedział |
Pekalter | bagażnik w rowerze |
Penzyjo | emerytura |
Pewnikiym | z pewnością, na pewno |
Piechty | Piechotą; łazić piechty, czyli chodzić na piechotę |
Pieczki | suszone owoce: jabłka, gruszki i śliwki |
Pieczoki | ziemniaki pieczone w ognisku |
Pieroński |
Synonimy -
Pieruński |
Pieślawy | maminsynek |
Pieśniczka | piosenka |
Pieszczonek | pierścionek |
Pietrula | nafta |
Piełun | piołun |
Piki | kolce |
Pilować | śpieszyc się |
Pilulka | pigułka |
Pilynta | młode gąski |
Piska | kreska |
Piterek | portfel na drobne pieniądze |
Pitwani | krojenie tępym nożem |
Pitwok | tępy nóż |
Piykarok | piekarnik |
Piyrszok | pierwszoklasista |
Piyrwej | kiedyś, dawniej |
Pizło halt | dało do myślenia, zapaliło się czerwone światło |
Plac | |
Placpatrony | kapiszony |
Plała | plandeka |
Plompa | pompa |
Plompa plejgyra | pompa powietrzna |
Plompać | pompować |
Plyjd | chusta kobieca z tradycyjnego stroju śląskiego |
Plynskyrz | odcisk |
Po bosoku | na bosaka, bez butów |
Po cimoku | po ciemku |
Po ćmoku | po ciemku, w ciemnościach |
Po prowdzie | na prawdę |
Pobulić | przewrócić |
Pochać | broić, rozrabiać |
Pocheszterzyć sie | pokłócić się |
Pod kympka | pod górkę |
Pod pażom | pod pachą |
Podać sie na kogoś | przejąć czyjeś cechy, być do kogoś podobnym |
Podany na | podobny do |
Podciep | demon, istota mogąca zaszkodzić dziecku lub pejoratywne określenie kogoś |
Podomka | nylonowy fartuch ze sztucznej, wzorzystej tkaniny. Zakładany do pracy przez gospodynie na Śląsku: Górnym, Cieszyńskim i Opolskim |
Podśmiewny | prześmiewczy |
Podstól | szuflada w stole |
Podwiel | póki, dopóki, tak długo jak, dokąd |
Pódź af | chodź tutaj (zwrot) |
Podzim | jesień |
Podziwać sie | popatrzeć się |
Pójszodek | środek |
Pokidać sie | poplamić się, pokapać |
Pokrojcować | pokrzyżować |
Pokrojcowany | pokrzyżowany |
Pokroty | pokrojony |
Polywka | zupa |
Pomazać | posmarować |
Pomazany | posmarowany |