

Projekt powstał jako forma promocji, popularyzacji oraz dokumentacji dziedzictwa kulturowego Śląska, a zwłaszcza gwary oraz zwyczajów żywieniowych.
gwary, języka śląskiego
Słowo | Definicja |
---|---|
Iść z nowiydzkom | udać się w odwiedziny do domu, gdzie urodziło się dziecko, iść poznać noworodka. Na nowiydzka zazwyczaj zabiera się ze sobą prezent dla maluszka. |
Iść z pytkom | iść z prośbą |
Izba | pomieszczenie mieszkalne w tradycyjnym, wiejskim domu |
Jajco | jajko |
Jak na ujme | jak na złość |
Jak znod | jak znalazł, idealny |
Jakla | kobiecy żakiet |
Jakliczka | dziecięce okrycie wierzchnie |
Jaszczeć | wrzeszczeć, jazgotać |
Jaszczek | określenie kogoś lub czegoś, co wydaje piskliwy odgłos; często w odniesieniu do psa |
Jaszczyć | szczekać, wydawać piskliwy odgłos |
Jednako starzy | rówieśnicy |
Jegła | igła |
Jodlina | gałązki jodły |
Jodło | jedzenie, pożywienie |
Jozeflilia | biała lilia, lilia św. Józefa |
Jutrzyna | 25 arów |
Już je forbaj! | Już jest po wszystkim! |
Jynczmiyń | jęczmień |
Jynczmiynisko | pole po ścięciu jęczmienia |
Kabociorz | ktoś przewrotny, kto dostosowuje swoje poglądy do sytuacji dla własnej korzyści |
Kabot | kurtka, marynarka |
Kachel | ceramiczny kafel |
Kachlok | piec z kafli ceramicznych |
Kaj | gdzie |
Kajś | gdzieś |
Kajzer | cesarz |
Kakałszale | mleczny napój z łusek kakaowca |
Kalfaktor | magazynier oddziałowy na kopalni |
Kalfas | drewniana skrzynia do rozrabiania zaprawy murarskiej |
Kali sie | chmurzy się |
Kalny | mętny, brudny |
Kalynica | kalenica; szczyt dachu |
Kamelki | rumianek |
Kamrat | kolega, przyjaciel, kompan |
Kandyś | gdzieś |
Kanlod | karmelowo-mleczny cukierek (produkowany przed II wojną światową w fabryce w Lesznie) |
Kapa | narzuta na łóżko lub beret |
Kaper | karp |
Kapke | trochę, niewiele |
Kapke | odrobina, niewielka ilość |
Kapota | kurtka |
Kapołka | serwatka |
Kapsa | kieszeń |
Kapuca | kaptur |
Kapudrok | surdut |
Kara | taczka |
Karasol | karuzela |
Karbinadle | kotlety mielone |
Karnońć sie | przejechać się na rowerze lub motorze |
Karolinka | oryginalna nazwa „Dzik”; jednoosiowy mały ciągnik rolniczy |
Karować | jeździć na rowerze |
Karpynter | pokrętło głośnika, regulator; Na cały kapynter! - najgłośniej jak się da |
Kartofylmyjl | mąka ziemniaczana |
Katelmus | katechizm |
Kawalery | nieżonaci mężczyźni |
Keks | suche ciastka |
Keta | łańcuch |
Kibel | wiadro |
Kiblik | wiaderko |
Kieby | gdyby |
Kiecka | spódnica |
Kielnia | chochla |
Kielzać sie | ślizgać się |
Kierchof | cmentarz |
Kierdel | kawał, kawałek |
Kieryś roz | pewnego razu |
Kilować | schładzać |
Kindersztuba | ostre wychowanie dzieci |
Kipa | hałda węglowa, wysypisko skały płonnej |
Kista | skrzynka; najczęściej w odniesieniu do skrzynki z napojami np. kista piwa |
Kiszenioki | duże ogórki do kiszenia |
Kiszka | kwaśne, zsiadłe mleko o zawiesistej konsystencji miękkiej galaretki, o charakterystycznym świeżym i kwaskowatym smaku |
Kisztampytel | zawołanie, przerywnik w zdaniu |
Kitko | udko |
Klachać | plotkować |
Klachula | plotkara |
Klachy | plotki |
Klajt | sukienka |
Klamory | niepotrzebne rzeczy |
Klang | dźwięk, ton |
Klapaczka | łapka/packa na muchy |
Klapsznita | dwie złożone kromki chleba z dodatkami |
Klepeta | nogi |
Klepok | ludowa zabawka w postaci drewnianego ptaka, którego uderzające o siebie skrzydła wydają charakterystyczny odgłos |
Klipa | ktoś niezaradny, niezdarny |
Klok | dzwonek rowerowy |
Kloper | trzepaczka do dywanów |
Klopsztanga | trzepak |
Kluczyki | pierwiosnki |
Kludzić | prowadzić |
Klupać | pukać |
Klupać | stukać |
Kluszczonka | woda pozostała po gotowaniu klusek |
Knap | rozmiar "na styk", najczęściej w odniesieniu do odrobinę za małego ubrania |
Knefel | guzik |
Knif | sposób, metoda na coś |
Kniks | ukłon tancerki ze skrzyżowanymi nogami |
Knobloch | czosnek |
Kocher | podgrzewacz elektryczny |