Projekt powstał jako forma promocji, popularyzacji oraz dokumentacji dziedzictwa kulturowego Śląska, a zwłaszcza gwary oraz zwyczajów żywieniowych.
gwary, języka śląskiego
Słowo | Definicja |
---|---|
Abfale | resztki, odpadki |
Ablyjger | szczepka |
Abo | albo |
Abszit | pożegnanie, ostatni np. kieliszek |
Achtlik | kieliszek lub butelka wódki o pojemności 125 ml, ósma (1/8) część czegoś |
Ajerkuchy | naleśniki |
Ajlauf | lane ciasto z jajka i mąki; dodatek do rosołu |
Ajnbryna | zasmażka |
Ajncla | małe pomieszczenie, kanciapa, kawalerka |
Ajnfachowy | zwykły, byle jaki |
Ajnfart | brama wjazdowa |
Ajntopf | gęsta zupa z warzyw; sycące danie jednogarnkowe spożywane latem |
Akuratnie | dokładnie, starannie |
Amajza | mrówka |
Ancug | garnitur
|
Antryj | przedpokój |
Apfelmus | mus z jabłek |
Apfelzina | pomarańcza |
Apluzyna | pomarańcza |
Apostolak | dom wielorodzinny (familok) składający się z 12 mieszkań |
Apryl | kwiecień |
Apryl | kwiecień |
Aroma | zapach, aromat |
Asić sie | chwalić się |
August | sierpień |
Ausdruk | powiedzenie typowe na Śląsku |
Ausgus | zlew |
Auspust | rura wydechowa |
Auszlag | wysypka |
Autobana | autostrada |
Ała | bolące miejsce |
Baba | kobieta |
Babówka | babka drożdżowa |
Babski comber | zabawy karnawałowe dla kobiet |
Babuć | świnia |
Bachor | tutaj: żołądek |
Bachraty | pękaty, gruby |
Bajlaga | dodatek na kanapkę |
Bajs | gryz |
Bajsnońć | ugryźć |
Bajtle | dzieci |
Bakpulwer | proszek do pieczenia |
Bal | piłka |
Bamber | rolnik |
Bamoncić | mówić od rzeczy, zawracać głowę, zwodzić |
Bamontno | półprzytomny, "zakręcony", "zamotany"
|
Bana | dworzec kolejowy |
Bandajz | taśma stalowa |
Bandlinka | kokardka |
Banhof | dworzec kolejowy |
Bania | dynia |
Bańka | kanka na mleko |
Barżij | bardziej |
Bas | brzuch |
Bauer | rolnik |
Bawiaczki | zabawki |
Bałuszanka | odmiana mięty |
Bebech | duży brzuch |
Bebok | według śląskich wierzeń straszek, demon. Często straszono dzieci: "Nie idź tam, bo cie beboki zjedzom" |
Beczkować | wzdymać (jak beczkę) |
Bedło | niejadalny grzyb z rodziny bedłkowatych |
Bele kaj | wszystko jedno gdzie |
Belekaj | gdziekolwiek |
Belekandy | gdziekolwiek |
Bencol | duży brzuch |
Berdy | bajki |
Beretka | beret |
Bergmon | górnik |
Berliczka | uchwyt na końcu styliska (np. łopaty( |
Bery | bajki |
Berło | kule ortopedyczne |
Bestyja | bestia; czasem używane jako raczej pejoratywne określenie kogoś |
Bestyjo | bestia |
Betlyjka | szopka, stajenka |
Bez lato | latem |
Bez tyn czas | w tym czasie, przez ten czas |
Bezmali | podobno |
Bezmała | podobno |
Beztuż | przez to, dlatego |
Beztydziyń | od poniedziałku do soboty, w dni powszednie |
Bielice | białe czereśnie |
Bierco | orczyk (w zaprzęgu końskim) |
Bigel | wieszak na ubranie |
Biksa | metalowy, szczelnie zamykany pojemnik, używany do przechowywania produktów sypkich |
Bina | scena |
Binder | krawat |
Bindfel | wnęka w ścianie starego domu w sieni, służąca do przechowywania zapasów żywności i naczyń |
Biółtko | białko z jaja kurzego |
Bioły syr | twaróg |
Biułtko | białko z jaja kurzego |
Blacha | część pieca węglowego, na której kładło się garnki i inne naczynia |
Blajsztyft | ołówek |
Blank | całkiem, całkowicie |
Blaza | odcisk |
Blicablajter | piorunochron |
Blindować | oślepiać |
Blumenkol | kalafior |
Blumwaza | wazon na kwiaty |
Blynda | odblask, lusterko w lampie naftowej lub opaska na ramię służb mundurowych |
Blyndować | świecić; w odniesieniu do słońca, np. Słońce blynduje w łoczy |