Projekt powstał jako forma promocji, popularyzacji oraz dokumentacji dziedzictwa kulturowego Śląska, a zwłaszcza gwary oraz zwyczajów żywieniowych.
gwary, języka śląskiego
Słowo | Definicja |
---|---|
Szynkierka | barmanka |
Szłapa | stopa, noga |
Szłapcugiem | na piechotę, "po nogach" |
Szłopiec | okno-drzwiczki nad drzwiami w tradycyjnym domu, służący do wrzucania siana lub zboża na strych. Inne znaczenie: łapka na tchórze i szczury |
Słomionka | okrągły lub podłużny koszyk wypleciony ze słomy, służący do formowania w bochenki ciasta chlebowego |
Słożyć | rozpalić ogień w piecu |
Tabula | tablica szkolna |
Tabulka | tabliczka |
Tabulka | tabliczka |
Tajeć | topnieć |
Tajla | część |
Tanksztela | stacja benzynowa |
Taszczyć | dźwigać coś ciężkiego |
Telinka | salaterka |
Tepich | dywan |
Tera | smoła |
Terinka | mała miseczka |
Terozki | teraz |
Tinta | atrament |
Tintać | pić dużo alkoholu |
Tisztuch | obrus |
Toć | jasne, no przecież! |
Tomaty | pomidory |
Tonga | tęcza |
Tonkać | moczyć, zamoczyć |
Topek | nocnik |
Topól | topola |
Torg | targ |
Torki | czarne jagody; "Mieć oczy jak torki" |
Torman | bramkarz |
Torta | tort |
Tortynsztik | kawałek tortu |
Tołtynzontag | niem. Totennsontag = Niedziela Wieczności |
Tragacz | jednokołowa taczka do przewożenia np. worków z ziemniakami, główek kapusty, trawy itp. |
Tragarz | dwukołowa taczka do przewożenia ciężkich rzeczy |
Trefić | spotkać, znaleźć |
Tregry | szelki |
Trichter | lejek |
Trocha mi tlało | trochę się bałem, że nie zdąrzę |
Tropić sie | Martwić się; Nie trop sie - nie martw się |
Tropić sie | martwić się, zamartwiać czymś |
Trujok | trujący grzyb |
Trusioki | indyki |
Trygerok | sukienka bez rękawów "po domu" |
Trzi sztwierci | trzy czwarte |
Trzi sztwierci godziny | 45 minut |
Tukyj | tutaj |
Tulpy | tulipany |
Tutać | pić |
Tutu | picie |
Ty strupie! | zawołanie kogoś, kto coś narozrabiał |
Tygiel | patelnia, rondel |
Tyglik | rondelek |
Tyj | herbata |
Tyjater | teatr |
Tyngi | gęsty, mocny |
Tyrczeć | sterczeć, wystawać |
Tyta | róg obfitości dla pierwszoklasistów wypełniony słodkościami |
Tytka | papierowa torebka |
Tłoczka | dzwonek rowerowy |
Tłuste kurki | begonia stale kwitnąca |
Ubiyroczka | żniwiarka |
Uciaprany | ubrudzony |
Udać piniondze | wydać pieniądze |
Ufanzolić | ubrudzić |
Uholkać | uspokoić, utulić |
Ujec | wujek |
Ulengałki | rodzaj dzikich gruszek, idealnie nadających się do jedzenia dopiero po uleżeniu |
Usieczone | skoszone |
Usztaplować | ułożyć, utwardzić |
Wachować | pilnować |
Wadzić sie | kłócić się |
Wahold | jałowiec |
Wajco | jajko |
Wajzer | wskazówka zegarowa |
Wajzong | kierunkowskaz, drogowskaz |
Wandrus | leń |
Wanieliczka | kobieta wyznania ewangelickiego lub podagrycznik (popularna roślina) |
Wanielik | ewangelik |
wanielik | ewangelik |
Waniliyncuker | cukier waniliowy |
Wanszoner | makatka kuchenna |
Warciejszy | szybszy |
Wartki | szybki |
Wartko | szybko |
Warzecha | warząchew; długa łyżka z drewna |
Warzić | gotować |
Waserwoga | poziomica |
Waszkorb | kosz na pranie |
Waszkuchnia | kuchnia robocza, inaczej ciaperkuchnia |
Waszpek | miednica, miska |
Watirong | poduszka krawiecka wszyta w marynarce na ramieniu |
Wciepać | wrzucić |
Wczas | prędko |
Wczaśny | wczesny, szybki |
Weka | słoik ze szklaną pokrywką zamykany hermetycznie przy pomocy gumowej uszczelki i metalowej sprężynki |
Weksle | menopauza |
Wela | fryzura |
Welbong | półokrągłe sklepienie |
Welować | głosować lub gotować coś powoli, nie dopuszczając do zagotowania |