Słowniczek
gwary, języka śląskiego
| Słowo | Definicja |
|---|---|
| Roztomiła | kochana, najdroższa |
| Rozwarzone | rozgotowane |
| Rozyndla | geranium |
| Rozynki | rodzynki |
| Rołza | róża |
| Ruby | gruby |
| Ruścieć | rdzewieć |
| Rust | rdza |
| Ruła | piekarnik lub rama rowerowa /motorowa |
| Rychtować | przygotować, robić coś |
| Rychtycznie | prawdziwie |
| Rychtyg | naprawdę; prawidłowo, poprawnie |
| Ryma | katar |
| Ryszawy | rudy |
| Rzic | dupa, tyłek |
| Rzondki | redliny, niewysokie wały ziemi między dwiema bruzdami |
| Rzondzić | mówić |
| Rzykać | modlić się |
| Rżysko | pole po ścięciu żyta |
| Sadzok | mała bulwa ziemniaka przeznaczona do sadzenia |
| Sagi | goły; w przenośni można powiedzieć sago zupa, czyli mało treściwa zupa |
| Sak | worek |
| Schodzić | kiełkować, wyrastać z ziemi |
| Schronić | schować, uprzątnąć |
| Ścigo mi sie | męczę się (z bólu lub z nadmiaru pracy), boli mnie coś |
| Siba | wierzba czerwona |
| Sie poasić | pochwalić się |
| Sie rozchodzi | chodzi o |
| Siemieniotka | wigilijna zupa z siemienia konopnego |
| Siodać na klinie | siadać na kolanach (u kogoś) |
| Siyń | korytarz, dzielący pomieszczenia mieszkalne od części gospodarczej |
| Siyrotki | Bratki |
| Skibka | kromka chleba |
| Skielznońć | zjechać, ześlizgnąć się; "może coś mi skielznie" - może coś dostanę, na coś się załapię |
| Skiełdka | nierówna droga |
| Skiełtki | nierówności terenu |
| Skiż tego | z tego powodu; dlatego, że |
| Sklepikorz | sprzedawca |
| Sklepiorka | sprzedawczyni |
| Skrowek | "piętka" z chleba |
| Skrymniały | zbutwiały |
| Skrymnieć | zbutwieć (najczęściej o skórzanych butach) |
| Skuli tego | z tego powodu, dlatego |
| Skuplować | połączyć |
| Skurzica | cynamon |
| Skwitniały | zgliwiały; w odniesieniu do sera, który zmienił się w mazistą masę o nieprzyjemnym zapachu |
| Składny | ułożony (cecha charakteru); zaradny |
| Skłapnońć | coś przegryźć |
| Slazować | |
| Śleper | górnik - ładowacz; niewykwalifikowany pracownik kopalni |
| Ślimtać | płakać |
| Ślimtok | mazgaj |
| Śliszki | kluski kładzione |
| Sloć | zlać |
| Ślypia | oczy |
| Smażonka | jajecznica |
| Śmiatek | zmiotka |
| Śmiyrguśniki | chłopcy chodzący po wsi w Poniedziałek Wielkanocny i polewający panny wodą |
| Smolić | lekceważyć, olewać ("Jo to smola!") |
| Smolić to! | olać to!; nie przejmować się tym |
| Smrodlawy | śmierdzący |
| Smykać sie | chodzić bez ważnego celu, błąkać się |
| Snadno | z łatwością, szybko, bez problemu |
| Śniodać | jeść śniadanie |
| Somsiod | sąsiad |
| Sornik | sarna |
| Soroń | człowiek bez kultury osobistej, nieobyty |
| Spatrzeć coś | załatwić coś, zdobyć coś |
| Śpiewki | piosenki |
| Spodnioki | kalesony |
| Spokopić | zrozumieć, załapać |
| Spomnieć | przypomnieć |
| Sprzedowoczka | ekspedientka |
| Sprzezywać | okrzyczeć |
| Spucować | zjeść szybko |
| Spurować | być upartym |
| Stacyje | stacje drogi krzyżowej |
| Starać sie | martwić się; np. Nie starej sie - nie martw się |
| Starka | babcia lub prababcia |
| Staromodny | starodawny |
| Starzyk | dziadek lub pradziadek |
| Stawić sie | wstąpić gdzieś przy okazji |
| Stołek | krzesło |
| Straszek | strach na wróble lub demon ze śląskich wierzeń, bajek i legend |
| Strojić | ozdabiać |
| Strom | drzewo |
| Stromek | drzewko |
| Stronczek czosku | ząbek czosnku |
| Strucla | chałka z dodatkiem anyżu; słodki przysmak kuchni śląskiej |
| Strzewa | jelita |
| Strzoda | środa |
| Studniorz | studniarz; fachowiec od budowy studni |
| Stwora | określenie kobiety żartobliwe lub lekko karcące |
| Styknie | wystarczy, nie zabraknie |
| Styrkać | wkładać |
| Styrkać sie | wtrącać się |
| Suć | sypać |
| Swaczyna | podwieczorek |
| Świyncelnik | tradycyjny śląski wypiek wielkanocny |
| Świynconka | Święconka; pokarmy święcone w Wielką Sobotę |
Zrealizowano przy pomocy środków budżetowych Miasta Jastrzębie-Zdrój w ramach: Stypendium dla osób zajmujących się twórczością artystyczną, upowszechnianiem kultury lub opieką nad zabytkami na rok 2018.
Projekt powstał jako forma promocji, popularyzacji oraz dokumentacji dziedzictwa kulturowego Śląska, a zwłaszcza gwary oraz zwyczajów żywieniowych.
Projekt powstał jako forma promocji, popularyzacji oraz dokumentacji dziedzictwa kulturowego Śląska, a zwłaszcza gwary oraz zwyczajów żywieniowych.
Wszelkie prawa zastrzeżone | All rights reserved © 2025
Zaprojektowane z przez Strony internetowe Ahoj! Jastrzębie
Skontaktuj się
kontakt@bonclok.pl