Dawniej przestrzeń domową traktowano z wyjątkowym szacunkiem i godnością. Ważnym miejscem był domowy ołtarzyk.
Przekraczając próg chałpy, który był granicą, wkraczało się w wewnętrzną przestrzeń, nacechowaną sacrum. Po przekroczeniu progu mówiono „Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus”, tym sposobem budynek stawał się mieszkaniem Boga. Dom traktowano jak świątynię, zaś stół w ujęciu symbolicznym był ołtarzem. O wyjątkowości przestrzeni domowej świadczyły także piec i święty kąt. Piec był symbolem ogniska domowego i życia rodzinnego, święty kąt, na Śląsku nazywany ołtorzykiem, był domową kapliczką.
W świętym kącie umieszczano półeczkę lub stawiano stolik. Ponad nimi wisiały święte obrazy oraz pamiątki rodzinne. Meble musiały być przykryte białym obrusem lub serwetami wykonywanymi własnoręcznie przez gospodynię. Tutaj ustawiano metalową pasyjkę i świeczniki, figurkę Matki Boskiej lub wybranego świętego, aniołów oraz dewocjonalia przywożone najczęściej z pielgrzymek i odpustów np.: obrazki dewocyjne, oleodruki o tematyce religijnej, krzyżyki i medaliki, książeczki do modlitwy, różańce, wodę święconą w specjalnych buteleczkach. Wszystko przyozdobione było kwiatami z bibuły, a w sezonie także żywymi oraz mirtom, czyli zielonym mirtem. W tradycyjnych, wiejskich chałpach święty kąt znajdował się naprzeciwko pieca, który umieszczony był w przeciwległym kącie izby. Ten układ rozplanowania wnętrza, nazywany diagonalnym, znany był na terenie naszego kraju ( i nie tylko) i posiadał odległą tradycję.
Święty kąt był dowodem na silną religijność ludową, tutaj przychodziła cała rodzina, by wspólnie się modlić. Kierując w ważnych momentach życia swe prośby i podziękowania do Boga zwracano się twarzą w jego kierunku. Na terenach, gdzie było bardzo daleko do kościoła lub kiedy choroba lub złe warunki atmosferyczne nie pozwalały na pójście do świątyni, jej rolę przejmował właśnie ten domowy ołtarzyk. Święty kąt był miejscem otwartym na sacrum, co wynikało z jego położenia w rogu pomieszczenia, w punkcie połączenia węgłów budynku. W tym miejscu granica bezpiecznej przestrzeni domowej była wyjątkowo słaba, mogła stanowić drogę mediacji, przejścia między światem ludzkim i boskim.
Więcej artykułów o przestrzeni domowej:
Wyposażenie tradycyjnej kuchni
Piec nie tylko do ogrzewania
W antryju na byfyju stoji szolka tyju
Makatka czyli śląska garnitura, iberhantuch lub wanszoner
Pamiętaj, abyś dzień święty święcił
