24 kwietnia 2008 r. ser domowy - zależok został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi województwa śląskiego w kategorii: Produkty mleczne.

Składniki: 0,5 kg twarogu, 1 łyżka masła, 1 jajko, 2 łyżeczki kminku, sól do smaku

Sposób przygotowania:

Twaróg kruszymy do metalowej miski. Dodajemy kminek i sól do smaku, a następnie mieszamy, nakrywamy płóciennym ręcznikiem i odkładamy na co najmniej 7 dni w ciepłe miejsce. Codziennie trzeba go trochę przemieszać. Musimy liczyć się z tym, że po kilku dniach ser będzie wydzielał intensywny zapach, a na jego powierzchni pojawi się zgliwiała, mazista warstwa. Po tygodniu ser przekładamy do rondla, dodajemy masło i podgrzewamy na małym ogniu cały czas mieszając. Musimy uważać, żeby ser się nie zagotował, bo pojawią się grudki. Kiedy twaróg dokładnie się rozpuści, zdejmujemy go z ognia i dodajemy rozbełtane jajko, energicznie mieszając. Przelewamy ser do małego glinianego garnuszka i czekamy, aż stwardnieje. Kroimy nożem grubsze plastry i kładziemy na chleb.

Jak narychtować?

Pół kila tłustego biołego syra, kiery mo sztych i je już nieherski, trza pokruszyć do miski, do tego dociepać kminek, sól do szmaku i wymiyszać. Syr dowomy w ciepłe miyjsce, nojlepij na byfyj abo szrank i przikrywomy kuchynnym ryncznikiem. Syr musi poleżeć w cieple kole tydnia. Bez tyn czas muszymy go nojmynij roz na dziyń przemiyszać. Za pora dni je już zdrzały, po wiyrchu leko skwitniały i maźglaty. Im barżij syr bydzie rozleżały, tym barżij smrodlawy. Po tydniu muszymy już drap rychtować hauskyjza. Syr przeciepujymy do gorczka, dodowomy słuszno łyżka masła i na małym łogniu podgrzywomy. Trza go cołki czas miyszać i dać pozór – nie śmi zewreć, bo wyndom krupki. Jak syr już sie rozpuści i kapke podsmażi, to trza go ściepać z łognia i wartko rozfyrlać w nim jedne rozbelontane jajco. I już momy gotowo hauskyjza, kiero trza przeloć do małego boncloczka i poczkać, aż troszka stwarnie. Hauskyjza nojlepij szmakuje pomazano na sznitce świyżego chleba. Jak kiery ni mo rod kminku, to idzie tyż dodać wysuszono bazylia abo inksze zieliny. Rychtyg elegancko szmakuje hauskyjza na czornym chlebie. W nikierych geszeftach idzie kupić „ser domowy z kminkiem”, ale kożdy, kiery jod i wonioł hauskyjza zrobiono w chałpie, pado, że to ni ma to!