Dawniej ludzie powszechnie korzystali z mocy ziół i roślin leczniczych, które zbierane były na łąkach, polach i w lasach już od marca.
Posiadali szeroką wiedzę na temat ziołolecznictwa i medycyny naturalnej. Mając ograniczony dostęp do pomocy lekarzy i środków farmakologicznych, korzystali z dobrodziejstw przyrody.
"Piyrwej lyczyli sie ludzie ino zielinami i roztomańtymi mazidłami".
Dobroczynne właściwości ziół i roślin leczniczych
- Zioła należy zbierać w odpowiednim czasie i suszyć co roku, gdyż długo przechowywane tracą swe dobroczynne właściwości.
- Najlepszym czasem na zbiór są słoneczne dni, godziny południowe i popołudniowe. Wiedza ludowa poleca zbieranie ziół w pierwszej kwadrze księżyca (gdy „przybywa” miesionczka, czyli księżyca) oraz podczas jego pełni.
- Wiosenne zioła stanowią broń w walce z różnymi dolegliwościami. Dostarczają porcję witamin i mikroelementów, które wzmacniają odporność i pomagają w walce z wiosennym przesileniem.
- Stanowią także wartościowy składnik pożywienia, nadający często smaku i aromatu przygotowywanym potrawom.
- Dzięki procesowi konserwacji, głównie odpowiedniego suszenia, możemy cieszyć się dobroczynnymi właściwościami ziół przez cały rok.
Zbieramy wiosenne zioła
Wiedza naszych przodków na temat „magicznego” działania ziół była powszechna i przekazywana z pokolenia na pokolenie. Dziś warto wrócić do tych mądrości i korzystać z dobrodziejstw natury, która jest w zasięgu ręki. Dodatkowym atutem zbierania ziół jest wielka satysfakcja w gromadzeniu własnej apteczki, w skład której mogą wejść: liście czosnku niedźwiedziego (nazywanego cebulą czarownic lub czosnkiem cygańskim), sok i liście z brzozy, kwiaty podbiału (podbioł), liście szczawiu polnego, kwiaty mniszka lekarskiego (mlycze), kwiatki stokrotek (gynsipympki), liście młodej pokrzywy (młodo pokrziwa), liście babki, kwiaty czarnego bzu (czorny bez).
Kalendarz zbioru przykładowych roślin zielarskich:
Brzoza
- Sok pozyskiwany z pnia drzewa, do bezpośredniego picia
- Napar do picia ze świeżych lub suszonych młodych liści
- Napar kosmetyczny z liści
Czas zbioru: marzec, kwiecień
Działanie: Wzmacnia układ odpornościowy i trawienny. Działa moczopędnie i oczyszczająco. Sok lub napar z liści brzozy można stosować w kosmetyce w formie płukanki do włosów lub do przemywania skóry w przypadku zmian i podrażnień.
Czosnek niedźwiedzi
- Świeże lub suszone liście spożywane jako dodatek do potraw
Czas zbioru: marzec, kwiecień
Działanie: Antybakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, oczyszczające i odtruwające, antynowotworowe. Wspomaga układ sercowo-naczyniowy, odpornościowy, trawienny.
Podbiał
- Napar do picia ze świeżych lub suszonych kwiatów
Czas zbioru: marzec, kwiecień, maj
Działanie: Przeciwkaszlowe, nawilżające śluzówkę gardła.
Szczaw polny
- Napar do picia ze świeżych młodych liści lub ze sproszkowanego korzenia
- Spożywany na świeżo lub po ugotowaniu jako np. zupa szczawiowa
Czas zbioru: maj, czerwiec
Działanie: Przeciwbiegunkowe, moczopędne, przeciwbakteryjne i antygrzybiczne, wspomagające układ trawienny, odpornościowy (zawiera m.in. dużą dawkę witaminy C), zapobiega anemii, okłady ze świeżych liści przynoszą ulgę przy stłuczeniach i obrzękach.
Mniszek lekarski
- Napar do picia z suszonych kwiatów
- Miodek majowy – syrop z kwiatów
Czas zbioru: kwiecień, maj
Działanie: Moczopędne, oczyszczające, odtruwające, usuwanie nadmiaru wody z organizmu. Wzmacnia odporność, system trawienny. Działa przeciwkaszlowo. Okłady z naparu przyspieszają gojenie ran.
Stokrotka
- Napar do picia z suszonych kwiatów
Czas zbioru: marzec – wrzesień
Działanie: Wzmacnia układ trawienny i odpornościowy. Działa oczyszczająco, odtruwająco, przeciwzapalnie i moczopędnie. Ma działanie przeciwkaszlowe, nawilża śluzówkę gardła.
Pokrzywa
- Napar do picia ze świeżych lub suszonych młodych liści
- Spożywana na świeżo lub po ugotowaniu jako np. zupa z pokrzyw
- Napar kosmetyczny
Czas zbioru: kwiecień, maj
Działanie: Wzmacnia układ odpornościowy, trawienny. Działa moczopędnie, oczyszczająco, odtruwająco, antybakteryjnie i odżywczo. W formie płukanki kosmetycznej działa odżywczo i przeciwłupieżowo na skórę głowy, poprawiając kondycję włosów. Zalecana jest także na problemy skórne oraz do odkażania jamy ustnej.
Babka lancetowata oraz zwyczajna
- Napar do picia ze świeżych lub suszonych liści
- Napar stosowany zewnętrznie do przemywania oczu
- Okłady ze świeżych liści
Czas zbioru: maj - wrzesień
Działanie: Właściwości przeciwzapalne na jamę ustną, gardło, przewód pokarmowy. Leczy kaszel. Wspomaga pracę układu krwionośnego i trawiennego. Ma działanie przeciwwirusowe i antybakteryjne. Zewnętrznie do przemywania oczu przy zapaleniu spojówek.W formie okładów stosowana na ukąszenia owadów. Przyspiesza gojenie ran, podrażnień skóry.
Czarny bez
- Syrop z kwiatów
- Sok z owoców czarnego bzu
- Suszone kwiaty czarnego bzu idealnie sprawdzą się jako dodatek do ziołowych naparów i herbat
- Kwiaty czarnego bzu w cieście naleśnikowym
Czas zbioru: maj - czerwiec
Działanie: Właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe, moczopędne. Wzmacnia układ odpornościowy. Działanie napotne, wspomagające leczenie infekcji i przeziębień. Leczy kaszel.
Środki ostrożności
Pamiętajmy, że przy zbieraniu oraz stosowaniu ziół należy zachować wszelkie środki ostrożności! Działanie i właściwości opisanych w artykule ziół zostały zaczerpnięte z medycyny ludowej, czyli wiedzy polegającej na leczeniu objawowym. Obecnie stosowanie ziołolecznictwa musi być poprzedzone zdobyciem wiedzy o dawkowaniu, przeciwwskazaniach i skutkach ubocznych. Nie mniej ważna jest także pewność, że zbierane i przetwarzane przez nas zioła pochodzą z czystych i sprawdzonych rejonów.
Więcej artykułów z zakresu ziołolecznictwa i medycyny naturalnej:
Magiczna moc ziół
Z babcinej apteczki na przeziębienie
Tradycyjne sposoby na wzmocnienie odporności
Kult Matki Ziemi a święto Matki Boskiej Zielnej
Miodek majowy
Zoft z kiszonych buraków