Ochronę i zabezpieczenie oraz zapewnienie pomyślności dla człowieka, jego domu, dobytku, gospodarstwa, plonów i zwierząt hodowlanych dawały określone rośliny, w tym głównie zioła.
Były one zbierane i zanoszone do kościoła, celem poświęcenia, w odpowiednim czasie np. w:
- Niedzielę Palmową ( święto ruchome przypadające 7 dni przed Wielkanocą, wypadające pomiędzy 15 marca a 18 kwietnia),
- Zielone Święta (święto ruchome przypadające między 10 maja a 13 czerwca; jest to niedziela i poniedziałek pięćdziesiąt dni po Wielkanocy),
- Noc Świętojańską (23/24 czerwca),
- Oktawę Bożego Ciała (Boże Ciało jest świętem ruchomym wypadającym zawsze w czwartek 60 dni po Wielkanocy, pomiędzy 21 maja a 24 czerwca),
- Święto Matki Boskiej Zielnej (15 sierpnia).
Ludzie posiadali kiedyś szeroką wiedzę na temat ziołolecznictwa i medycyny naturalnej. Wierzyli też w niezwykłą moc ziół i roślin, zwłaszcza tych wybieranych do poświęcenia. Przez zaniesienie palm, gałązek, wianków, czy bukietów do kościoła, zyskiwały one dodatkowo święte właściwości. Rośliny zbierano w celach leczniczych, apotropeicznych, czyli ochronnych oraz matrymonialnych.
Określone zioła, kwiaty, gałązki drzew i krzewów oraz inne rośliny odgrywały ważną rolę w medycynie ludowej oraz magii. Za rośliny posiadające magiczną moc, przeciwdziałającą czarom i urokom uważano m.in.:
- Piołun i dziewanna – odstraszały gryzonie
- Bylica pospolita, dziurawiec – odpędzały złe duchy,
- Przestęp i kokocz (kłokoczka południowa) – przynosiły szczęście i ochronę w gospodarstwach, w których rosły.
- Dzięgiel, ruta i lubczyk – uważane były za zioła miłosne
- Jemioła, boże drzewko – pełniły funkcje ochronne
- Lipa – strzegła domu, wierzono że w to drzewo nigdy nie uderza piorun
- Leszczyna – również pełniła funkcje piorunochronu
- Dąb – był drzewem, które otaczano szczególnym szacunkiem
- Wierzba – wierzono, że mieszka w niej diabeł
Zbieranie ziół w celach leczniczych odbywało się najczęściej pomiędzy dniem św. Jana (24 czerwca) a świętem Matki Boskiej Zielnej (15 sierpnia).
