Adwent to okres inaugurujący nowy rok kościelny. Trwa cztery niedziele. Rozpoczyna się od niedzieli po św. Andrzeju i trwa do 25 grudnia.

Cztery tygodnie adwentu symbolizują 4 tysiące lat, które Żydzi czekali na przyjście Mesjasza.  Określenie „adwent” zaczerpnięte zostało z łaciny - adweno, adwenire oznacza przychodzić. Dla chrześcijan jest to czas radosnego oraz godnego i pobożnego przygotowania do narodzin Dzieciątka Jezus. 

Adwent uważany jest za okres postu, dlatego w tym czasie należało powstrzymać się od tańców, śpiewania pieśni świeckich, odmawiano sobie smakołyków. Pracę urozmaicano sobie opowieściami, wspomnieniami oraz śpiewaniem pieśni kościelnych.

Barbórka i Mikołaj

W adwencie są liczne święta i wspomnienia świętych m.in: Barbary (4 grudnia; patronka górników i hutników), Mikołaja (6 grudnia; patron ubogich i dzieci), Ambroży (7 grudnia; patron pszczelarzy), Łucji (13 grudnia; opiekunka niewidomych i mających problemy ze wzrokiem).

Występ orkiestry górniczej przed mszą barbórkową. Jastrzębie-Zdrój, 2012. Fot. Anna Lerch-Wójcik
Występ orkiestry górniczej przed mszą barbórkową. Jastrzębie-Zdrój, 2012. Fot. Anna Lerch-Wójcik

Roraty, wieńce i kalendarze adwentowe

W adwencie w kościele katolickim odbywają się poranne nabożeństwa nazywane roratami. Uczestniczą w nich dzieci i młodzież, udając się do kościoła z lampionami.

Z tradycji niemieckiego kościoła luterańskiego pochodzi natomiast zwyczaj przygotowywania wieńca oraz kalendarza adwentowego. Tą samą proweniencję ma zresztą zwyczaj ustawiania bożonarodzeniowej choinki z ozdobami i świeczkami. W okresie adwentu w kościołach ewangelickich na ołtarzu lub w jego pobliżu ustawiany jest wieniec z czterema świecami, zapalanymi kolejno w poszczególne niedziele adwentu. W wybrany dzień tygodnia odbywają się cotygodniowe nabożeństwa adwentowe.

W adwenta ziemia święta

Powszechnie wierzono, że w okresie adwentu ziemi należy zapewnić spokój, że powinna ona „odpocząć”. W związku z powyższym nie wykonywano żadnych prac polowych, gdyż mawiano, że „w adwenta ziymia świynta”. Czynnościami, które dawniej wypełniały czas w grudniu były przondki, czyli przędzenie lnu i wełny oraz obieranie cebuli oraz grochu i fasoli.

Przygotowania do Godnich Świont

Na początku adwentu należało już rozpocząć niektóre przygotowania do świąt. Ostre przyprawy zalewano spirytusem na gorzołke na zaloci chroboka we Wilijo, żeby wszystko zdążyło się fajnie przegryź. Przygotowywano też ciasto na piernik i pierniczki, żeby ciasto sie rozleżało. Łuskano orzechy potrzebne do wigilijnych dań. Przygotowywano ozdoby choinkowe i betlyjki

Gałązka czereśni. Fot. Anna Lerch-Wójcik
Gałązka czereśni. Fot. Anna Lerch-Wójcik

Ścinano gałązki czereśni, wkładano je do wazonu z wodą i ustawiano w chłodnym miejscu. Jeśli zakwitły w święta to oznaczało, że dziewczyna wyjdzie za mąż w nadchodzącym roku, jeśli nie to czekał ją kolejny samotny rok. Jeśli gałązka zakwitła przed świętami, należało się spodziewać, że do ślubu będzie musiało dojść zdecydowanie szybciej. 

Porządkowano chałpy i bielono wapnem ściany wewnętrzne i zewnętrzne. 

Więcej informacji o tradycyjnych związanych z czasem adwentu:

Roraty, czyli wotywne msze święte 
Wieniec i kalendarz adwentowy
Wierzenia wigilijne