Zimą kuchnia śląska była skromna i dość monotonna, dlatego z niecierpliwością oczekiwano na wiosnę i lato.
Czas ten wprowadzał urozmaicenie w tym mało atrakcyjnym i jednostajnym jadłospisie wsi. Na stole jako pierwsza pojawiała się zielenina zbierana na łące: pokrzywy, szczaw i mlecz, później roztomańto inkszo gymiza, czyli różne inne warzywa. Długo oczekiwane nowalijki zastępowały kiszoną kapustę, ziemniaki i żur na zakwasie, które królowały w chłopskim menu od późnej jesieni aż do wiosny.
Ajntopf
Latem zbierano plony z przydomowego ogródka i z pola, jedząc potrawy z: kapusty, buraków, oberiby (kalarepy), blumenkola (kalafiora), tomatów (pomidorów), marekwie (marchewki) i pietruszki, fazoli (fasoli) i grochu, cebuli, czosnku itd. Trzeba dodać, że nasi pradziadkowie rzadko spożywali surowe warzywa. Gospodynie chętnie serwowały swoim domownikom zupy z warzyw, pochodzących z zegródki i pola, wiedząc, że są one pożywne i zdrowe. Dodatkowo były dość proste i szybkie w przygotowaniu – wystarczyło wszystkie składniki pokroić i ugotować w dużym garnku. Stąd właśnie wzięła się nazwa śląskiej zupy ajntopf, która pochodzi z języka niemieckiego i oznacza danie jednogarnkowe (niem. ein Topf – jeden garnek, ein Eintopf – danie jednogarnkowe).
Latem, wczesnym rankiem chodzono do lasa i zbierano grzyby: prawoki, półprawoki, zajonczoki, maśloki, kozoki i poloki, z których robiono aromatyczne zupy i sosy oraz suszono na zimę.
Parówki i kompot z borówek. Fot. Anna Lerch-Wójcik
Parówki, czyli kluski na parze
Gospodynie chętnie przygotowywały, uwielbiane przez bajtle parówki, czyli kluski na parze. Polewano je przibronoconym (przyrumienionym) masłem i posypywano cukrem. Danie to podawano z kompotem z borówek (jagód leśnych), które były zbierane w pobliskich lasach w okresie od końca czerwca.
