Projekt powstał jako forma promocji, popularyzacji oraz dokumentacji dziedzictwa kulturowego Śląska, a zwłaszcza gwary oraz zwyczajów żywieniowych.
gwary, języka śląskiego
Słowo | Definicja |
---|---|
Szizdrat | cienki drucik, potocznie: momentka |
Szkarboły | stare buty |
Szkloki | cukierki typu landrynki |
Szklorz | szklarz |
Szkopyrtnońć | zagotować |
Szkrobać | obierać |
Szkrobaczka | miotły wykonywane na wiosnę ze świeżych gałęzi brzozy |
Szkróbek | mąka ziemniaczana |
Szkróbić | krochmalić |
Szkryfać | bazgrać, pisać niedbale |
Szkubać | szarpać |
Szkubaczki | darcie pierza |
Szkut | małe dziecko |
Szkuty | rzadkie włosy; w określeniu żartobliwym |
Szkyrtać | rozpalać zapałkę, pocierać jedno o drugie |
Szkłódzić | szperać, myszkować |
Szlagzana | bita śmietana |
Szlajfierz | szlifiarz |
Szlajfka | wstążka |
Szlangówa | smukła dziewczyna |
Szlapiczek | w powiedzeniu wziońć (kogoś) za szlapiczek - chwycić kogoś energicznie za kabot, czyli za okrycie wierzchnie |
Szlic | rozporek, rozcięcie w spódnicy lub w sukience |
Szlincuchy | łyżwy |
Szlojder | proca |
Szmaciorz | domokrążca handlujący szmatami |
Szmaterlok | motyl |
Szmodrok | coś zniszczonego, zużytego lub w odniesieniu do osoby |
Szmodruch | osoba niechlujna |
Szmrodziuszki | aksamitki (kwiatki) |
Szmylorz | sprzedawca smoły |
Szmyra | smar |
Szmyrnońć | posmarować |
Szmyrus | osoba niechlujna |
Sznita | kromka chleba |
Sznitbony | fasolka szparagowa |
Sznupać | wąchać tabakę, ale też szukać czegoś |
Sznuptabaka | tabaka |
Sznuptuch | chusteczka do nosa |
Sznyjbal | odmiana kaliny, śnieżne kule |
Sznytloch | szczypiorek |
Szola | klatka szybowa, winda w kopalni |
Szolka | kubek |
Szpacyr | spacer |
Szpagacić się | upominać się o coś, wykłócać się, mieć pretensje o coś |
Szpagat | sznurek |
Szpajchy | szprychy w rowerze |
Szpajza | deser z jajek, bakalii i kakao lub cytryny z dodatkiem żelatyny; charakterystyczny deser kuchni śląskiej |
Szpajzka | spiżarnia |
Szpanga | spinka do dudlika (spleciony warkocz zwinięty w kok nad karkiem) |
Szpargały | niepotrzebne rzeczy |
Szpek | słonina |
Szperhok | wytrych |
Szperplata | sklejka, dykta |
Szpetny | brzydki |
Szpica | ozdoba na szczyt choinki |
Szpicka | tasiemki szydełkowane białą nicią; dekoracja mebli kuchennych |
Szpinda | przebieralnia dla dozoru górniczego |
Szpiterlok | sknera |
Szpiłka | drewniany patyczek |
Szpliter | odłamek pocisku lub bomby |
Szpluchtać | mieszać, zamieszać, pomieszać |
Szpok | szpak |
Szpont | korek |
Szporkasa | skarbonka |
Szporobliwy | oszczędny |
Szporować | oszczędzać |
Szpula | zawołanie: Szybko! |
Szpulka | wałek do nawlekania nici |
Szpyje | różności, całokształt jakichś przedmiotów |
Szpyndliczo główka | mała głowa |
Szpyndlik | szpilka |
Szpyndlikorz | ktoś, kto się czepia szczegółów; małostkowy, oszczędny do przesady |
Szpyrki | skwarki |
Szpyrnik | przewiewna, zamykana szafa, w której umieszczano wyroby wędzarnicze po świniobiciu |
Szrank | szafa |
Szrut | grubo mielona mąka |
Szrutować | mielić zboże na żarnach lub w specjalnych mielarkach |
Szryft | ładny charakter pisma; np. Mieć szryft |
Sztachać sie | zaciągać się dymem lub zapachem ustami lub nosem |
Sztajer | welon |
Sztajfny | sztywny |
Sztajger | sztygar |
Sztalkapy | wzmocnienie czubka buta np. górniczego |
Sztamfer | narzędzie kuchenne do ugniatania ziemniaków |
Sztamferfet | towot, smar |
Sztamfować | rozgniatać ziemniaki |
Ształchniynty | przechylony, skrzywiony; potocznie: niedorobiony |
Szteker | gniazdko elektryczne |
Sztelować | nastawić |
Sztepdeka | kołdra |
Szterować | zawracać głowę |
Sztift | pot. coś, czego mówiący nie umie nazwać; może być wymiennie używane ze słowem dinks |
Sztil | stylisko, trzonek np. do łopaty |
Sztof | materiał |
Sztofka | duża chusta nagłowna z frędzlami |
Sztok | piętro |
Sztokowy | piętrowy |
Sztomel | niedopałek papierosa |
Sztomelpauza | przerwa na papierosa |
Sztopnadel | igła do cerowania |